Γιατί άραγε τα παιδιά κλέβουν??

Ποιοι λόγοι οδηγούν ένα παιδί στην κλοπή; Τι ρόλο παίζει η ηλικία και πως πρέπει να αντιδράσουν οι γονείς;

Η Ψυχοπαιδαγωγική Σύμβουλος Χρυσούλα Μαυράκη, εξηγεί:
Η κλοπή είναι ένα από τα συχνότερα παραπτώματα στα οποία τα παιδιά υποπίπτουν, ξεκινώντας από μικρή ηλικία.

Πόσες φορές δεν μας έτυχε να βρούμε στην τσέπη ή τη σχολική τσάντα του σταθμού ή του νηπιαγωγείου του παιδιού μας παιχνιδάκια ή κομμάτια παιχνιδιών, σβώλους πλαστελίνης ή σπασμένες μπογιές;

Βέβαια η αφαίρεση ξένων πραγμάτων έχει διαφορετική διάσταση όταν γίνεται από ένα μικρό παιδί και τελείως άλλη και σοβαρότερη, όταν το παιδί είναι μεγαλύτερο.

Οι αιτίες

Η ηθική συνείδηση που υπαγορεύει το σωστό και απαγορεύει ή τουλάχιστον αναγνωρίζει το παράπτωμα και το σφάλμα, διαμορφώνεται μετά τα έξι-επτά χρόνια της ηλικίας, άρα το μικρότερο παιδί, αν και αντιλαμβάνεται το λάθος της πράξης του, δεν έχει ενοχή και δεν ενοχλείται.

Γιατί, άραγε, κλέβει ένα μικρό παιδί, αφού μάλιστα έχει τόσα πολλά πλεονεκτήματα το ίδιο και αυτό που παίρνει είναι συνήθως ευτελές;

Ένας λόγος που αιτιολογεί την πράξη είναι η αποστέρηση και το έλλειμμα που μπορεί να έχει το παιδί από την αγάπη, την παρουσία, την προσοχή του γονέα. “Κλέβοντας”, λοιπόν, αποκτά πολλά υλικά αγαθά, αφού στερείται τα άυλα.

Άλλος λόγος είναι το ισχυρό κίνητρο του ενστίκτου που καθοδηγεί το παιδί σε όσα θέλει και το προτρέπει να κάνει και να αποκτήσει πάση θυσία αυτό που επιθυμεί, δεδομένου ότι η κοινωνική συμπεριφορά και ο σεβασμός στα δικαιώματα του άλλου δεν έχουν ακόμη διαμορφωθεί και εγκαθιδρυθεί στη συνείδηση του μικρού παιδιού.

Τέλος, ένα μικρό παιδί δεν έχει ακόμη την έννοια της ιδιοκτησίας και το σεβασμό προς αυτήν.

Τα μεγαλύτερα παιδιά μπορεί να κλέβουν από φθόνο, από στέρηση, για επιβεβαίωση, για παρηγοριά-αναπλήρωση αγάπης και προσοχής των γονέων αλλά και από κερδοσκοπία, για να αποκτήσουν πράγματα που επιθυμούν και δεν έχουν.

Πώς πρέπει να αντιδράσουν οι γονείς;

Τα μικρά παιδιά δεν θα πρέπει να ενοχοποιούνται και να αντιμετωπίζονται σαν μικροί παραβάτες και ακόμη χειρότερα ως εγκληματίες. Η αφαίρεση των ξένων πραγμάτων θα πρέπει να αντιμετωπίζεται ως πράξη ανωριμότητας και να υποδεικνύεται στο παιδί ότι είναι λανθασμένη και αρνητική.

Θα πρέπει να υπάρχει άμεση και όχι ετεροχρονισμένη παρέμβαση και να ξεκαθαρίζουμε στο παιδί ότι δεν επιτρέπεται να παίρνουμε πράγματα που δεν μας ανήκουν, χωρίς την άδεια και τη συναίνεση του ιδιοκτήτη τους. Θα πρέπει, άμεσα, να επιστρέφει το αντικείμενο και να ζητά συγνώμη.

Τα μεγαλύτερα παιδιά θα πρέπει να έχουν “κόστος αντίδρασης” δηλ. αρνητικές συνέπειες που απορρέουν από την ίδια την πράξη τους και μπορεί να είναι στέρηση προνομίων ή αμοιβών. Θα πρέπει να έχουν επίσης θετική ενίσχυση, δηλ. να επαινούνται και να επιβραβεύονται κάθε φορά που αποφεύγουν τον πειρασμό της κακής πράξης.

Τέλος, μικρά και μεγάλα παιδιά θα πρέπει να ενθαρρύνονται στην ανάληψη της ευθύνης της πράξης τους, ακόμη κι αν είναι λανθασμένη και να αντιμετωπίζονται με επιείκεια, αντίθετα να υπάρχει μεγάλη αυστηρότητα, όταν υπεκφεύγουν με ψέματα και δόλο.